Etiket: #TMK Madde 560

Tenkis Davası ve Şartları Nelerdir?

TMK’nın 560 ve devamı maddelerinde düzenleme alanı bulan tenkis (indirim) davası, mirasbırakanın saklı payları aşarak ölüme bağlı veya sağlar arası yaptığı karşılıksız kazandırmaların yasal sınıra çekilmesini amaçlayan, öncesine etkili ve yenilik doğurucu (inşai) davalardandır.

Tenkis Davasının Konusu Nedir?

TMK’nın 560. maddesinin birinci fıkrasında yer alan “Saklı paylarının karşılığını alamayan mirasçılar, mirasbırakanın tasarruf edebileceği kısmı aşan tasarruflarının tenkisini dava edebilirler” hükmü uyarınca tenkis davasının konusunu; mirasbırakanın saklı paylı mirasçıların paylarını ihlal eden ölüme bağlı ya da sağlararası kazandırmaları oluşturur.

Tenkis davalarının çözümünde en önemli delilerden biri keşif olup terekenin aktif ve pasifiyle birlikte saptanıp, değerlerinin belirlenmesi için kural olarak keşif yapılması gerekmektedir.

53 min read

Hukuk Genel Kurulu çoğunluğu tarafından, hâkimin hem yargılamayı sevk ve idare yetkisi hem de davayı aydınlatma ödevi kapsamında eldeki davayı amacına uygun şekilde yürüterek, keşif delilinden açıkça bir vazgeçme bulunmadığından kazandırma dışı terekenin tespiti bakımından yukarıda açıklandığı şekilde usulüne uygun olarak keşif ara kararı kurulup, gerekli giderleri yatırmak üzere davacı tarafa sonuçları hatırlatılarak kesin süre verilmesi ve oluşacak sonuca göre bir karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Tenkis Nedir ve Tenkise Tabi İşlemler Nelerdir?

Tenkis indirme, azaltma veya eksiltme anlamına gelmektedir.
TMK’nın 560. maddesi ve devamı hükümlerinde düzenleme alanı bulan tenkis davası ise, miras bırakanın, saklı payı ihlâl eden sağlar arası veya ölüme bağlı kazandırmalarının, yasal sınıra indirilmesini sağlayan yenilik doğurucu nitelikte bir davadır. (1)
Söz konusu hükümden de anlaşılacağı üzere, tenkis davasının konusu, miras bırakanın, saklı paylı mirasçı/mirasçılarının saklı payını ihlâl eden ölüme bağlı ve sağlar arası tasarruflarıdır. Esasında kural olarak miras bırakanın ölüme bağlı tasarrufları tenkise tabidir. Zira kural olarak miras bırakan, sağlığında kendi mal varlığı değerleri üzerinde dilediği gibi tasarrufta bulunma özgürlüğüne sahiptir. Her özgürlükte olduğu gibi, burada da miras bırakanın sınırsız bir özgürlüğü yoktur. Bu nedenle TMK’nın 565. maddesinde dört bent hâlinde miras bırakanın tenkise tabi sağlar arası tasarrufları belirlenmiştir.