Anayasa Mahkemesi 21.6.2022 tarihinde E.2022/7 numaralı dosyada, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 377. maddesinin (1) numaralı fıkrasının bentlerini bağlayan hükmünün “…her hâlde iade talebine konu olan hükmün kesinleşmesinden itibaren on yıldır.” bölümünün anılan fıkranın (e) bendi yönünden Anayasa’ya aykırı olduğuna ve iptaline karar vermiştir.
HMK 377. Maddede düzenlenen AİHM’nin kesinleşen ihlal kararından sonra yargılamanın iadesini talep etmek için azami 10 yıllık süre, artan iş yüküyle AYM ve AİHM süreçlerinin bu süre içinde bitirilmesinin mümkün olmayabileceği gerekçesi ile iptal edildi.
İtiraz Konusu Kural
İtiraz konusu kuralda; yargılamanın iadesine konu kararın Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) veya eki protokollerin ihlali suretiyle verildiğinin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin (AİHM) kesinleşmiş kararıyla tespit edilmiş olması veya karar aleyhine AİHM’e yapılan başvuru hakkında dostane çözüm ya da tek taraflı deklarasyon sonucunda düşme kararı verilmesi durumunda yargılamanın iadesi süresinin hiçbir şekilde iade talebine konu olan hükmün kesinleşmesinden itibaren on yılı geçemeyeceği öngörülmektedir.
İtiraz konusu kuralda ise on yıllık azami sürenin iade talebine konu hükmün kesinleşme tarihinden itibaren başlayacağının öngörülmesi, AİHM’den önce Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruda bulunma şartı ve AİHM’in artan iş yükü gibi ilgililerin kendilerinden kaynaklanmayan sebeplerle bu sürenin aşılması durumunda bu yolun işlevsiz hâle gelmesine neden olabilecek niteliktedir. Bu itibarla kuralla öngörülen azami sürenin yargılamanın iadesi yoluna başvurmayı işlevsiz hâle getirebileceği sonucuna ulaşılmıştır.
Anayasa Mahkemesi açıklanan gerekçelerle kuralın Anayasa’ya aykırı olduğuna ve iptaline karar vermiştir.
➡️ Anayasa Mahkemesinin 21/6/2022 Tarihli ve E: 2022/7 K: 2022/79 Sayılı Kararı