Mirasa konu taşınmazlar üzerindeki elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete çevrilmesi

TMK’nın 644. maddesi “elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete dönüştürülmesi” konusunu düzenlemektedir.

Eski tabirle iştirak halinde mülkiyet şimdilerde ise elbirliği mülkiyeti şeklinde tabir edilen mülkiyette malik (sahip) olunan yer üzerinde hep birlikte hak sahibi olma söz konusudur. Hak sahiplerinin belirlenmiş bir payları (hisseleri) bulunmamaktadır. Konumuzla da ilgili olması sebebiyle miras nedeniyle mirasçılar arasında oluşan mülkiyeti buna örnek gösterebiliriz. Mirasçılar miras kalan taşınmazın tamamına önce hep birlikte malik olurlar.

Mirasçı iseniz ve size bir taşınmaz miras kaldıysa ve bu taşınmaz da kağıt üzerinde paylara bölünebilen bir taşınmazsa ortaklığın giderilmesi (izale-i şüyuu) davası açmak zorunda kalmadan mahkemeden elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete çevrilmesini isteyebilir ve sonrasında belirlenen payınız üzerinde serbestçe tasarrufta bulunabilirsiniz.

TMK’nın 644. maddesi “elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete dönüştürülmesi” konusunu düzenlemektedir. Madde aynen şöyledir:

Bir mirasçı, terekeye dahil malların tamamı veya bir kısmı üzerindeki elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete dönüştürülmesi isteminde bulunduğu takdirde sulh hâkimi, diğer mirasçılara çağrıda bulunarak belirleyeceği süre içinde varsa itirazlarını bildirmeye davet eder.
Elbirliği mülkiyetinin devamını haklı kılacak bir itiraz ileri sürülmediği veya mirasçılardan biri belirlenen süre içinde paylaşma davası açmadığı takdirde, istem konusu mal üzerindeki elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete dönüştürülmesine karar verilir.
Terekeye dahil diğer hakların ve alacakların paylar oranında bölünmesi hususunda da yukarıdaki hükümler uygulanır.

Kanun maddesinden de açıkça anlaşılacağı üzere

• Görevli mahkeme Sulh Hukuk Mahkemesidir
• Dava açıldıktan sonra taraflara meşruhatlı (“belirleyeceği süre içinde varsa itirazlarını bildirmeye davet” sözünden anlaşılması gereken budur) davetiye gönderilmesi, böylelikle taraf teşkilinin sağlanması (bu, tarafların mutlaka mahkemede hazır bulunacakları anlamına gelmemektedir) zorunludur.

Bu tür davalarda mirasçılık belgesine atıf yapılmakla birlikte hüküm sonucunda infazda tereddüte neden olunmayacak şekilde elbirliği halindeki mülkiyetin veya payın mirasçılık belgesindeki paylar oranında paylı mülkiyete çevrilmesine karar verilmelidir.

• Yargıtay 7. Hukuk Dairesi 2022/2892 E., 2022/6273 K.

Tam metine https://karararama.yargitay.gov.tr sayfasından 7. Hukuk Dairesi 2022/2892 E., 2022/6273 K. künye bilgisi ile ulaşabilirsiniz